IJzertoren en de Dodengang
In Belgie heeft de 1e wereldoorlog
diepe sporen achtergelaten. Veel oorlogsgraven en in de buurt van Diksmuide zijn
nog originele loopgraven te bezoeken. Op een mooie voorjaarsdag de auto gepakt
en naar Diksmuide gereden. Heel indtukwekkend daar.
De IJzertoren
De IJzertoren is een toren en vredesmonument in de
West-Vlaamse stad Diksmuide.
De toren staat bij de rivier de IJzer nabij het stadscentrum van Diksmuide op het grondgebied van deelgemeente Kaaskerke.
De toren werd ingewijd op 24 augustus1930. Op de IJzertoren staan in kruisvorm de letters AVV VVK wat staat
voor Alles Voor Vlaanderen, Vlaanderen Voor Kristus. Op de toren staat ook Nooit meer oorlog in de vier talen van de strijdende partijen van het westelijk front tijdens de Eerste Wereldoorlog: Plus jamais de guerre, No more War, Nie wieder
Krieg.
De IJzertoren is in de eerste plaats een herdenkingsmonument voor de Vlaamse gesneuvelden van de Eerste
Wereldoorlog, maar het staat tegelijk ook symbool voor de aan de IJzer ontstane
wil tot politieke verzelfstandiging van Vlaanderen
(zie onder meer frontbeweging, frontpartij). De
jaarlijkse IJzerbedevaart aan de voet van de toren is een politieke manifestatie tegen oorlog en
voor Vlaams zelfbestuur.
De oorspronkelijke toren is het doelwit geweest van een dynamiet-aanslag,
waardoor hij volledig verwoest werd in de nacht van 15 op 16 maart1946. Een gerechtelijk
onderzoek werd ingesteld en dertien verdachten werden voorgeleid maar werden
ruim tien jaar later door de kamer van inbeschuldiging te Gent buiten vervolging
gesteld. De betrokkenheid van de ontmijningsdienst DOVO werd evenwel bewezen
geacht.
Enkele jaren na de
dynamitering werd op enige meters daarvandaan een nieuwe en veel hogere (84
meter) toren gebouwd. Met de resten van de opgeblazen toren werd op het
voorterrein, in de IJzerbedevaartweide, in 1950
de Paxpoort of Poort van Vrede gebouwd. De ruïne
van de oude toren wordt zorgvuldig bewaard. Hierbij bevindt zich een crypte,
waarnaar tussen 1930 en 1937 de stoffelijke resten van enkele bekende Vlaamse
frontsoldaten werden overgebracht. Het gaat om Renaat De Rudder, Joe English, Frans Van der Linden, Firmin Deprez, Frans Kusters, Hubert Willems en Juul De Winde. In één kist liggen de Gebroeders Van Raemdonck samen met de Waalse soldaat Aimé Fiévez. De ruïne werd, samen met de crypte, in 1997 volledig gerestaureerd.
In de IJzertoren
bevindt zich een museum over Oorlog, Vrede en Vlaamse ontvoogding dat
sinds 1998 deel uitmaakt van het vredesmusea-netwerk van de Verenigde Naties.
De IJzertoren is in 1986
door de Vlaamse overheid erkend als Memoriaal van de Vlaamse
ontvoogding. In 1993 werd het geheel geklasseerd als beschermd
monument.
Met zijn 84 meter is de IJzertoren het hoogste vredesmonument van
Europa.
Een bezoek
aan de IJzertoren is telkens opnieuw een verrijking!
Origineel materiaal,
uniformen en wapens, levensechte decors betrekken je in een supermodern,
interactief gebeuren, waarbij je geconfronteerd wordt met de gruwel van
toen.
U proeft en beleeft er de sfeer van “Den Grooten Oorlog”, u ruikt er
chloor- en -mosterdgas, voelt de angst middenin de bombardementen of loopgraven.
Bovendien biedt de IJzertoren, met een hoogte van 84 meter, u een uitstekend
zicht op Diksmuide en de Westhoek.
“Onder
dak” en “1914-1918 - bij de beesten af’ zijn de recentste pakkende aanvullingen.
Deze tentoonstellingen bieden een evocatie van het harde leven van de
terugkerende vluchtelingen na de Oorlog 1914-1918 . U bezoekt onder andere een
reconstructie van een authentieke noodwoning in een verwoest dorp. Kun je ook de
paniek voorstellen bij een dier, dat zenuwachtig van het oorverdovende
artilleriegebulder, gigantische lasten moet verslepen door een van god verlaten
zompig slagveld waar granaatscherven rondvliegen?
De Dodengang is wellicht de plaats waar men het best de Eerste Wereldoorlog kan aanvoelen.
Gedurende vier jaar was de Dodengang een vooruitgeschoven loopgravenstelling van de Belgische verdediging aan de IJzer en werd er om iedere meter grond bitter gestreden. Het bezoekerscentrum van de Dodengang uit 2004 geeft u een duidelijk beeld van de beklemmende sfeer en de erbarmelijke omstandigheden die er heersten aan het front tijdens de
Eerste Wereldoorlog.
